Al sinds 2019 wordt op het melkveebedrijf van Freerk Oudman in Rottum (Gr) gemolken met melkrobots. Bij de uitbreiding van de stal is de inrichting aangepast en zijn twee melkrobots geplaatst. Maar dit betekende zeker niet dat de ruim 120 koeien, met o.a. Blaarkop, invloeden van Jerseys, Montbéliarde en Brown Swiss, jaarrond op stal staan met een vast rantsoen. Het melkveebedrijf van Oudman is duidelijk een robotbedrijf inclusief weidegang.
Robotmelken én weidegang
Dit betekende vóór de aanleg van de koeienoversteekplaats zeven keer per dag de draden omzetten. Sinds drie weken is de koeienoversteekplaats in gebruik en is dit niet langer nodig: de koeien steken zelf de weg over.
Een goede voorbereiding is het halve werk
Dat de aanleg van de koeienoversteekplaats tijd en inspanning heeft gekost mag gezegd worden. “Maar juist door het plan goed uit te werken, even te laten bezinken en te optimaliseren, is nu wel overal goed over nagedacht,” aldus Oudman. Zo zijn er zowel een stroomvoorziening als een watervoorziening in de koeienoversteekplaats verwerkt, zodat er stroom en water is op de kavel aan de overkant. “Eventueel zou je ook een buis aan kunnen leggen waar de slang voor bemesting met een sleepslang doorheen gelegd kan worden.”
Van aanvraag tot vergunning
Al met al duurde het drie jaar voordat de besluitvorming bij de gemeente rond was. De gemeente deed allereerst onderzoek naar de verkeersdruk op de gewenste locatie voor de oversteekplaats. “Wat de voortgang in het bijzonder beïnvloedde waren vragen over verantwoordelijkheid en bebording.” Uiteindelijk kwam de aanvraag op het bureau van een ambtenaar met een agrarische achtergrond en ervaring met koeienoversteekplaatsen. Dat versnelde het proces.
Subsidiemogelijkheden zoeken en vinden
Oudman vroeg subsidie aan voor de koeienoversteekplaats. “Eerst via de subsidie Investeren in groen-economisch herstel van RVO. Helaas vielen ook wij buiten de boot en werd de subsidie-aanvraag afgewezen.” Gemotiveerd door de overtuiging dat weidegang zorgt voor een betere diergezondheid zocht Oudman verder. “Via SNN bleek er een kleine regeling te zijn voor duurzame initiatieven in de provincie Groningen.” Deze subsidie werd wél toegewezen.
Verlagen emissie op robotbedrijf door weidegang
Insteek van de subsidieaanvraag was het verlagen van de emissie op het robotbedrijf door weidegang. Weidegang vormde een belangrijke onderbouwing voor het verlagen van de ammoniakemissie. “Door weidegang ontstaat een natuurlijke emissievrije bedrijfsvoering; immers een koe in de wei heeft per definitie geen emissie.” De koeien worden bewust gestimuleerd om naar buiten te gaan door niet bij te voeren in de stal. Daardoor is een optimaal bedrijfsproces ontstaan van robotmelken en weidegang. “De koeienoversteekplaats vergemakkelijkt de weidegang enorm en waarborgt dat de koeien op hun eigen tempo en tijd naar de weide lopen. Geen wachttijd meer voor de draad, met gevolgen voor klauwgezondheid, maar zelf oversteken van stal naar weide en weer terug.”
Tips van Freerk Oudman
- Teken jouw idee goed uit en laat het even bezinken. Geef het tijd om jouw plan te verbeteren en bezoek referentiebedrijven voor ideeën.
- Zoek goed naar subsidies en wees scherp op jouw verhaal. Soms moet je goed zoeken en je insteek bijstellen. Kijk ook naar kleine regelingen of regionale subsidies.
- Kies voor een ruime maat, zowel voor de doorgang als voor de roosters. De keuze voor roosterbakken van 4.10 meter is heel goed geweest voor de landbouwweg waar ons bedrijf aan gevestigd is.
- Ga goed voorbereid naar de gemeente. Zorg dat je verhaal, tekeningen en documentatie goed op orde is. Vaak is de koeienoversteekplaats nieuw en onbekend.
- Houd rekening met voetgangers en fietsers.
Inmiddels is de koeienoversteekplaats drie weken in gebruik. De koeien steken zonder aarzelen over en de werkdruk voor Freerk zelf is behoorlijk verlicht. “Als ik er nu over vertel dat ik elke dag zeven keer de draad verlegde, dan kan ik me daar nu geen voorstelling meer van maken.” Tijd die hij nu kan besteden aan nieuwe plannen voor optimalisatie van zijn bedrijf.
